Letonya Hakkında
Letonca: Latvija
Türkçe: Letonya
İngilizce: Latvia
Almanca: Lettland
Fransızca: Lettonie
İspanyolca: Letonia
Rusça: Латвия
ÜLKE KODU:
LV
TELEFON KODU:
+371
İNTERNET ALAN ADI: .LV (.EU)
ZAMAN DİLİMİ:
EET (UTC+2) EEST
ÖLÇÜ
BİRİMLERİ: Metrik
Letonya Cumhuriyeti 18 Kasım 1918'de kurulmuştur. Sovyetler
Birliği (1940-1941) ve Nazi Almanya'sının (1941-1945) işgal ve yönetimlerine
rağmen 1920'den beri devamlı olarak bağımsız bir devlet olarak tanınmaktadır.
21 Ağustos 1991'de Letonya fiilen geçerli olan bağımsızlığını iyileştireceğini
ilan etti, uluslararası diplomatik bağlarını yeniden tesis etti ve Birleşmiş
Milletlere katıldı. Letonya 1998'de Dünya Ticaret Örgütü'ne katıldı ve 2004'te
Avrupa Birliği ve NATO'ya üye oldu.
"Latvija" ismi, Kurlandiyalılar, Selonyalılar ve
Semigallianlarla birlikte bugünün Letonya insanının etnik çekirdeğini oluşturan
dört Hint-Avrupa Baltık kavminden biri olan eski Latgalialılardan gelmektedir.
Bayrak
Letonya'nın kestane-beyaz-kestane bayrağı dünyanın
eskilerinden olup tarihi 13. Yüzyılda Cesis yakınlarında meydana gelen bir
savaşa kadar uzanır. Bir efsaneye göre, ölümcül şekilde yaralanan bir kabile
şefini savaş alanından taşımak için kullanılmış beyaz bir çarşaftan doğmuştur.
Askerleri, savaşçının iki tarafı kana bulanmış çarşafını, kendilerini zafere
taşıyan bir bayrak misali göğe çekmişlerdir.
Milli Tatil
18 Kasım, Letonya'nın 1918'deki bağımsızlığını ilan ediş
tarihidir.
Para Birimi
İsim: Euro
Kodu: EUR
Simge: €
Letonya'nın ulusal para birimi euro’ dur. 1993 yılından bu
yana ülkenin para birimi olan lat yerine 1 Ocak 2014 itibariyle AB ortak para
birimi olan euro kullanılmaya başlanmıştır. Banknotlar 5, 10, 20, 50, 100, 200
ve 500 euro değerlerinde iken madeni paralar 1, 2, 5, 10, 20 ve 50 cent
ile 1 ve 2 euro değerlerindedir.
Coğrafya
Letonya Baltık Devletlerin (Estonya, Letonya ve Litvanya)
merkezindeki ülke olup Kuzey-doğu Avrupa'da, Baltık Denizi'nin doğu kıyısında
yer almaktadır. Coğrafi koordinatları 57°00' Kuzey paraleli ve 25°00' Doğu
meridyenleridir. Verimli ovalar ve orta yükseklikte tepeler barındırır ve arazinin
büyük kısmı deniz seviyesinin 100 metreden daha az üstündedir. Geniş bir akarsu
ağına sahiptir; binlerce göl ve yüzlerce kilometre uzunluğunda çam ormanları,
kumullar ve kesintisiz beyaz kumsalla çizilmiş işlenmemiş bir kıyısı vardır.
Bilgiler
|
Sayılar
|
Yüz ölçüm:
|
64,589 km kare veya 24,937 mil kare
|
Bölgeler:
|
Kurzeme, Zemgale, Vidzeme, Latgale.
|
Toplam Milli Sınır Uzunluğu:
|
1,862 km
|
Letonya'nın Baltık kıyı şeridi uzunluğu:
|
494 km
|
En büyük gölü:
|
Lubāns, 80.7 km kare
|
En derin gölü:
|
Drīdzis, 65.1 metre
|
Letonya sınırları içindeki en uzun nehir:
|
Gauja, 452 km.
|
Letonya toprakları içinden geçen en uzun nehir:
|
Daugava, toplam uzunluğu 1,005 km, 352 kilometresi Letonya
toprakları içindedir.
|
En yüksek noktası:
|
Gaiziņkalns, 311.6 metre
|
İklim
Letonya yazları ılık, kışları serin olmak üzere ılıman
okyanusal iklime sahip olup, çoğu kez yüksek nem ve yağış oranına sahiptir.
Yaz: Haziran
- Ağustos
Kış: Aralık
- Şubat
Ortalama
sıcaklık
Yazın:
15.8°C (başkentte 16.1°C),
Kışın:
-4.5°C (başkentte -3.8°C).
En sıcak ay:
Temmuz,
En soğuk ay:
Ocak
Doğa
Arazisinin yüzde 44'ünden fazlası ormanlarla kaplı, serbest
akan muazzam bir akarsu ağı ve binlerce göle sahip olan Letonya, birçok türde
yabani yaşam için Avrupa'nın en iyi korunmuş doğal cennetlerinden biridir. 27
bini aşkın türde bitki ve hayvan hâlâ insan eli değmemiş doğal çevrede yaşamını
sürdürmektedir. Karaleylek ve küçük orman kartalı gibi birçok ender türün
yuvası Letonya'nın karışık ormanları, bataklıkları ve çayırlarıdır. Ayrıca
susamuru, kunduz, vaşak ve kurt sayısı da, hatırı sayılır yoğunlukta olan
geyik, mus, tilki ve yaban domuzu kadar fazladır. Letonya'da kuş gözlemciliği,
özellikle yıllık göç dönemlerinde, kıyı bölgelerde ve sulak arazilerde,
bilhassa önemli bir yere sahiptir.
Nüfus
2013'daki
nüfus: 2, 023, 825
Kent: 68%
Kırsal:32%
Etnik
Dağılım
59.5% Leton,
27% Rus,
3.45% Beyaz
Rus,
2.42%
Ukraynalı,
2.25% Leh,
1.3%
Litvanyalı,
4.08 % diğer
milletler.
Resmi Dil:
Letonca
Merhaba
- Sveiks!
Hoşçakal
- Uz redzēšanos
Evet
- Jā
Hayır- Nē
Teşekkür
ederim -Paldies
Lütfen
- Lūdzu
Özür dilerim
– Atvainojiet
Letonca Hint-Avrupa dil ailesinden olan bir Baltık dilidir.
Dil yönünden tek akrabası Litvancadır ve dünyada yaşayan tüm Hint-Avrupa
dilleri arasında en eski ve en az değişmiş dil sayılır. Letonca tahminen dünya
üzerinde 1,5 milyon insanın ana dilidir. Letonya genelinde İngilizce ve Rusça
yaygın olarak konuşulur, ayrıca Almanca, Fransızca ve İskandinav dilleri de
sıklıkla kullanılmaktadır.
En Yaygın Yabancı Diller
İngilizce, Rusça ve Almanca.
Eğitim
Letonya dünya üzerinde geleneksel olarak kişi başına öğrenci
olma oranı en yüksek ülkelerden biridir. Devlet, parasız ilk ve orta öğretimi
garanti etmekte ve yüksek öğrenim için burslar sunmaktadır. AB ülkelerinden
gelen yabancı öğrenciler, Letonya'nın daimi sakinleri ile aynı ücreti
ödemektedir ve Leton eğitim kurumlarından alınan diplomalar uluslar arası
düzeyde tanınır. Doktoralar sosyal bilimler, doğa bilimleri ve hukuk üzerine
yapılabildiği gibi teknik ve insani bilimler de bu konulara dâhildir. Letonya
aynı zamanda derslerin Beyaz Rusça, Estonca, İbranice, Litvanca, Lehçe,
Latince, Rusça ve Ukraynaca verildiği devlet destekli etnik azınlık okullarına
da sahiptir.
En Geniş Dini Gruplar
Lutherciler, Katolikler ve Rus Ortodoksları. 16. Yüzyıl dini
devriminden beri Lutheran Kilisesi Letonya'da lider konumundadır.
Hükümet
Letonya demokratik, parlamenter bir cumhuriyettir. Yasama
gücü Saeima adındaki 100 milletvekiline sahip tek bir meclisin elindedir.
Parlamenter seçimler her 4 yılda bir yapılır. Letonya'nın devlet başkanı Saeima
tarafından 4 sene için seçilir. Başkan, yasaları imzalar, Başbakanı (hükümetin
başı) seçer ve vekillik işlevlerini yerine getirir.
Seçim Sistemi
Letonya %5'lik oy barajı ve parti listelerine dayalı nisbi
temsil sistemine sahiptir. Letonya'da 18 yaşın üstündeki tüm vatandaşların
genel oy kullanma hakkı vardır.
Üyelikler
Avrupa Birliği, NATO, Birleşmiş Milletler Örgütü, Avrupa
Konseyi, Dünya Ticaret Örgütü, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı, Baltık
Denizi Devletleri Konseyi, vs.
Dış Politika
Letonya 2004 yılında Avrupa Birliği'ne ve NATO'ya katılmış
ve hem küresel güvenliği ve refahı teşvik hem de kriz ve anlaşmazlıkları
azaltma hususlarında aktif bir üyedir. Baltık Denizi bölgesindeki koşularıyla
iş birliği yüksek önceliğe sahiptir ve bir hedefi de küresel stratejik
bağlarını geliştirmektir.
Başkent Riga
Letonya'nın politik, ekonomik ve kültürel merkezi, Letonya
nüfusunun üçte birinden fazlasının (644 bin) yaşadığı ve çalıştığı Riga'dır.
Riga'nın zarif Old Town ve farklı Art Nouveau mimarisi, modern hareketli iş
hayatı ve kültürel yaşama ilham veren bir düzen işlevi görür. 1201'de kurulan,
Hansa Birliği mensubu olan bu şehir Avrupa'nın en eski ortaçağ şehirlerinden
biri olup UNESCO tarafından dünyanın en önemli kültürel ve doğal alanları
listesine alınmıştır. Aynı zamanda Rīga'nın Old Town silueti bir Avrupa
Mirası Niteliği taşıyan bir alandır. Baltık Denizi bölgesinin parıldayan
mücevherlerinden biri olarak, Rīga bir NATO zirvesine, dünya klasmanında spor
turnuvalarına, Eurovision Şarkı Yarışması'na ve diğer birçok büyük çapta
uluslar arası etkinliğe ev sahipliği yapmıştır. Rīga'nın Uluslar Arası
Havalimanı, Avrupa'nın en hızlı gelişen ulaşım merkezlerinden biridir. Ve Rīga
Avrupa'nın en büyük ikinci pazarına sahiptir!
Üretim Sektörleri
Kimyasal ve eczacılık endüstrisi, elektronik, elektriğe
ilişkin imalat ve mühendislik, ormancılık ve ağaç işçiliği, taşıma ve lojistik,
enformasyon ve iletişim teknolojileri.
Finans Sektörü
Letonya Bankası, Letonya'nın merkez bankasıdır ve Avrupa
Merkez Bankaları Sistemi iştirakçilerinden biridir. AB'ye katılımdan beri
Letonya'da 20'den fazla ticari banka faaliyet göstermekte ve her türlü
bankacılık hizmetini sunmaktadır. Birçok banka ülke çapında geniş ATM ağı
kurmuş olup uluslar arası internet ve mobil bankacılık hizmeti sunmaktadır.
Ticaret
AB üyesi ülkeler (2012'da %72) onları takip eden CIS
ülkelerinden (2012'da %14) önce Letonya'nın ana ticari partnerleridir.
Letonya'nın temel ihracat ürünleri ahşap ve metal ürünleri, makineler,
elektrikli ekipmanlar ve kimyasal ürünlerdir.
Leton Yemekleri
Letonya'nın en bilinen geleneksel yemekleri arasında karaman
kimyonu peyniri, domuz pastırmalı boz bezelye, domuz pastırmalı hamur işleri ve
özel antik tariflerle hazırlanan çavdar ekmeği bulunur. Leton çavdar ekmeği
nüfusun büyük kısmı için başlıca üründür ve Letonya'nın en bilinen “hediyelik”
yemeğidir.
Jāņi – En Önemli
Geleneksel Festival
Letonya'da yaz gündönümünün kutlanması en eski ve en sevilen
geleneksel bayramdır. Neredeyse üç gün süren uzun yaz ortası festivali
Haziranın 24'ünde, Letonlarca ‘Jāņi' olarak bilinen günde sonlanır. Çoğu kimse
özel yemeklerin, içeceklerin, şarkıların, dansların ve ritüellerin, gece yarısı
güneşinin batışı ve doğuşunu kutladığı ateşin başında aile ve arkadaşlarla
toplaşmak için şehirden ayrılır.
Kaynak: Letonya Enstitüsü
0 yorum:
Yorum Gönder